នៅក្នុងបរិបទសម័យកាលកូវីដនេះ ប្រជាជនគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណ:គ្រប់មុខរបរសុទ្ធតែទទួលបានឥទ្ធិពលអាក្រក់ចេញពីវីរុសមួយប្រភេទនេះ។ ប្រជាជនដែលជាសិស្ស និង និស្សិតក៏ទទួលឥទ្ធិពលពីរឿងនេះដូចគ្នាដែរដោយពួកគេមិនបានទទួលការរៀនសូត្រយ៉ាងពេញលេញ ការប្រលងត្រូវអាកខាន ឬ ខកខានការចុះធ្វើកម្មសិក្សាផ្សេងៗ។ ដូចនេះយើងត្រូវតែចេះបង្កើតឱកាសឲ្យខ្លួនឯងមានការរីកចម្រើនតាមរយៈសកម្មភាពផេ្សងៗដូចខាងក្រោមនេះ៖

១ ការចាប់ផ្ដើមកំណត់គោលដៅរបស់ខ្លួននៅពេលបន្ទាប់ទៀត
ចាប់ផ្តើមសម្លឹងរកមើលផ្លូវដែលខ្លូនឯងត្រូវធ្វើជាបន្ទាប់ ជាសិស្សត្រូវសម្លឹងមើលជំនាញដែលយើងចង់សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ សាកលវិទ្យាល័យណាមួយដែលអាចផ្តល់នៅចំនេះដឹងអោយយើងបានល្អបំផុត។ តើគួរជ្រើសរើសរៀននៅក្នុងប្រទេស ឬនៅក្រៅប្រទេស ? បើនៅក្រៅប្រទេស ប្រទេសណាមួយដែលអ្នកចង់ទៅ និងតើត្រូវត្រៀមខ្លូនអ្វីខ្លះដើម្បីទទួលបានការសិក្សាមួយនេះ? បើអ្នកជានិស្សិត វាក៏ជាពេលដែលសមស្របដូចគ្នាក្នុងការសម្រេចចិត្តជាបណ្តើរថា បន្ទាប់ពីការបញ្ចាប់ការសិក្សាអ្នកសម្រេចចិត្តនឹងរៀនបន្ត? រកការងារធ្វើ? ឬប្រកបអាជីពដោយខ្លួនឯង តែទោះជាការសម្រេចចិត្តក្នុងជម្រើសណាមួយក៏ដោយ អ្នកគួរឆ្លៀតពេលដើម្បីធ្វើការស្រាវជ្រាវចំណេះដឹងផ្សេងពីវា និង រកមធ្យោបាយដើម្បីទំលុះគោលដៅដែលយើងបានកំណត់។
២ ការរៀននៅក្នុងប្រព័ន្វអនឡាញ
នៅក្នុងបរិបទមួយនេះ ការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអនឡាញមានប្រសិទ្ធិភាពជាងគេបំផុត ដោយយើងអាចសិក្សាបានដោយការបង់ប្រាក់ ឬមិនចាំបាច់បង់ប្រាក់ ប្រព័ន្ធការសិក្សាអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលយើងអាចជឿជាក់បានមានការអប់រំតាមប្រព័ន្ធអនឡាញរបស់ក្រសួងអប់រំ ឬ តាមរយៈE-schoolជាដើម។ចំពោះវេបសាយបរទេសដែលមានបើកបង្រៀនមានដូចជា Coursera , Edx, Udemy , Khan Academy , Stanford Online , Harvard Extension , TED-ED ជាដើម។ ការរៀននេះគឺរូមជាមួយការចូលរួម conference ផ្សេងៗដែលធ្វើឡើងជាលក្ខណៈអនឡាញផងដែរ។
៣ ការរៀនជំនាញផ្សេងៗទៀត

យើងគួរឆ្លៀតពេលក្នុងការរៀនមុខជំនាញផ្សេងបន្ថែមលើជំនាញឯកទេសរបស់ខ្លួន ដូចជាភាសាបរទេស ជំនាញផ្នែកកាត់តវីដេអូ ឌីហ្សាញដេគ័រ ការសិក្សាពីការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុដូចជា ការចាត់ចែងប្រាក់ចំនូលចំនាយ ប្រាក់សន្សំ ប្រាក់សម្រាប់វិនិយោគ ជាដើម។ លើសពីនេះទៅទៀត យើងគួរឆ្លៀតពេលនេះ ធ្វើការសិក្សាពីសុខភាពចំណីអាហារ រៀនពីការធ្វើម្ហូប ការធ្វើនំជាដើម ព្រោះជំនាញបន្ទាប់បន្សំទាំងអស់នេះ អាចក្លាយជាមុខរបរបន្ថែមរបស់យើងនៅពេលអនាគតបាន។
៤ ការកាត់បន្ថយចំនាយ

នៅវ័យដែលនៅជាសិស្សនិស្សិត សិស្សនិស្សិតភាគច្រើនមិនទាន់មានប្រាក់ចំនូលនៅឡើយទេ បូកថែមនៅក្នុងស្ថានការណ៍បែបនេះយើងគួរតែព្យាយាមកាត់បន្ថយការចំណាយអោយបានច្រើនបំផុតដោយការធ្វើម្ហូបនៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង ឬការដាំបន្លែបង្ការនៅក្នុងផ្ទះ និងចៀសវាងការចំនាយណាដែលគ្មានប្រយោជន៍។
៥ ការបង្កើនប្រាក់ចំនូល
សិស្សនិស្សិត អាចរកការងារថែមម៉ោងដែលអាចធ្វើការពីផ្ទះទៅបាន( work-from home) ដូចជាការងារអ្នកឆ្លើយតបឆាត អ្នកសរសេរអត្ថបទ ឬជាyoutuberដែលបង្កើតcontentផ្សេងៗ ឬបង្កើតស្នាដៃសិល្បៈនានាដែលអាចលក់បានក្នុងប្រព័ន្ធអនឡាញជាដើម ។
ម្ចាស់ដើម៖ កញ្ញាធង អ៊ូលី